REN21- Global Status Report 2016

REN21 (21.yy için Yenilenebilir Enerji Politika Ağı) örgütünün hazırladığı GSR 2016 (Global Status Report - Küresel Durum Raporu 2016) yenilenebilir enerji alanının durumunu geniş kapsamlı bir çalışma ile ortaya koymaktadır. REN21, yenilenebilir enerji alanında bilgi ve iletişimin geliştirilmesi amacıyla 2005 yılında kurulmuş ve bu doğrultuda hükümetler, hükümet dışı organizasyonlar, işletmeler ve akademisyenleri yenilenebilir enerji alanında bir araya getirerek politikadan yeni teknolojilere yenilenebilir enerjinin gelişimi hızlandırmak amacıyla çalışmalar yapmaktadır. Yüzlerce uzmanın katılımıyla hazırlanan Küresel Durum Raporu da bu çalışmalardan biri olarak ilki 2005 yılında olmak üzere hazırlanmaktadır. Küresel Durum Raporları yenilenebilir enerji alanında önemli referans çalışmalarından biri olarak yararlanılmaktadır.

GSR 2016 raporuna göre yenilenebilir enerji artık ana enerji kaynağı olma konusunda önemli bir noktada bulunmaktadır. Yenilenebilir enerji üretiminin rekabet edilebilir fiyatlara gelmesi, politik anlamda hükümetlerin COP21 gibi organizasyonlar ile yenilenebilir enerjinin önemi konusunda uzlaşıya varmaları, yenilenebilir enerji konusunda yapılacak yatırımlar için finansman desteğine daha kolay ulaşılması, çevre ve güvenlik kaygıları, gelişmekte olan ülkelerin enerji taleplerinin sürekli artışı gibi sebepler yenilenebilir enerjiyi yapılacak yeni yatırım ve desteklerin merkezine almaktadır. Bütün bunlar 2014 yılı itibariyle enerjinin %19,2 gibi bir kısmının yenilenebilir kaynaklardan sağlanmasını sağlamıştır. Bu rakamın 2015 yılında 147 GW yeni üretim kapasitesi ile artmaya devam ettiği belirtilmektedir.   

Raporda yenilenebilir enerjinin yatırımcılar tarafından da oldukça ilgiyle takip edildiği belirtilmektedir. Bunun için son yıllarda büyük bankaların , Yeşil Tahvil (Greenbond), Kitle Fonlaması (crowdfunding), Yieldco gibi araçlar üretilerek yatırımcıların dikkatini yenilenebilir enerjiye çektiği belirtilmektedir. Alanın güçlenmesi yapılacak Ar-Ge yatırımları ile yeni teknolojilerin gelişmesini de tetiklemektedir. Enerji verimliliğinin artışı, akıllı şebekelerin gelişmesi ve yaygınlaşması, yazılımsal ve donanımsal gelişmelerin yenilenebilir enerjiye aktarılması, enerji depolanmasının gelişmesi ve ticari hale gelmesi alanda önemli gelişmeler olarak görülmektedir.

Enerji Üretimi

Enerji üretiminde yenilenebilir kaynaklara yönelimin tüm ülkelerde arttığının belirtildiği raporda özellikle güneş ve rüzgar enerjisi konusunda mevcut kapasitenin %77 üzerine çıkılarak bu kaynaklarda önemli yatırımlar yapıldığı belirtilmektedir. 2015 yılı için fosil yakıtlar ile karşılaştırıldığında Yeni enerji üretimi yatırımlarında yenilenebilir enerjinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.Yeni kurulumlar ile birlikte %16,6’sı hidro-enerji olmak üzere %23,7 oranında yenilenebilir enerji kaynağına yönelinmiştir. Pazarın gelişmesi yenilenebilir enerjiyi daha rekabetçi hale getirmektedir. 2016 yılı beklentileri bu rekabetçiliğin daha da artacağı yönündedir. Enerji üretiminde büyük kapasiteli üretimin yanında ev tipi üretimin de yaygınlaşmaya başladığı belirtilmektedir. Özellikle Bangladeş, Kenya, Uganda, Brezilya, Çin, Hindistan gibi ülkelerde ev tipi güneş panelleri gibi sistemlerinin büyük bir pazar yaratmaya başladığı görülmüştür.

Isıtma ve Soğutma

Modern yenilenebilir enerji kaynakları ısıtma ve soğutma amacıyla kullanımının %8 oranında olduğu görülmektedir. Bu oran büyük oranda biyokütlelere ve az da olsa güneş ve jeotermal enerji kaynaklarına dayanmaktadır. Raporda ısıtma ve soğutma sistemlerinde yenilenebilir enerjinin oranının düşük olmasının yanı sıra teknolojilerinin gelişmekte olduğu belirtilmektedir. Bu alana politik desteğin diğer sektörlere nazaran oldukça düşük kalmasının etkisinin görüldüğü, uluslararası anlaşmalar gereği artacak politik desteğin bu konuda gelişmeyi sağlayacağı öngörülmektedir.

Ulaşım

Yenilenebilir enerji kaynaklarının, toplam enerji tüketiminin üçte biri gibi önemli bir bölümünün gerçekleştirildiği ulaşım alanında %4 lük bir enerji üretimi orana sahip olduğu belirtilmektedir. Bunun büyük bir kısmını da likit biyoyakıtlar oluşturmaktadır. Raporda lpgli araçların yaygınlaşmasıyla açılmakta olan istasyon ve altyapıların biyomethanol uyumlu araçlar için önemli bir yol açtığından bahsedilmektedir. Elektrikli araçların gün geçtikçe yaygınlaşması ve istasyonlarının kurulmaya başlanması önemli bir  gelişme olarak belirtilmektedir. Bu alanda politik desteğin enerji üretiminin gerisinde kalmasına karşılık devamlılığının sürdüğü ve bunun ulaşımda yansımalarının teknolojik gelişmelerle desteklenerek %4lük oranının yakın gelecekte oldukça artacağı belirtilmektedir.

Yenilenebilir enerjiye dair politik eğilimlerden teknoloji trendlerine geniş bir perspektif ile hazırlanmış raporun tamamına  ve diğer dökümanlara buradan ulaşabilirsiniz.

 

Talih Öztürk

REN21-Yenilenebilir Enerji İnteraktif Haritası

(Kaynak: http://www.ren21.net/status-of-renewables/ren21-interactive-map/)